YAPAY ZEKA AMELİYAT KARARI VEREBİLİR Mİ? CERRAHİNİN DİJİTAL GELECEĞİ

Yapay zekâ, tıbbın neredeyse tüm alanlarında çığır açıcı yenilikler sunuyor. Özellikle cerrahi süreçlerde, yapay zekânın tanı, analiz ve karar destek sistemleri üzerinden sunduğu katkılar giderek artıyor. Ancak asıl soru şu: Yapay zekâ gerçekten bir ameliyat kararı verebilir mi? Bu sorunun yanıtı; özellikle bel fıtığı ameliyatı, boyun fıtığı ameliyatı, omurga kırığı ameliyatı ve sinir sıkışması ameliyatı, kanal daralması ameliyatı gibi hassas nörolojik operasyonlarda büyük önem taşıyor.

Yapay Zekâ Cerrahide Nasıl Kullanılıyor?

Yapay zekâ günümüzde ameliyat öncesi planlamadan, risk analizine, hatta bazı cerrahi cihazların yönlendirilmesine kadar pek çok alanda aktif rol üstleniyor. Özellikle sinir sistemiyle ilgili ameliyatlarda:

• Bel fıtığı ameliyatı öncesi, manyetik rezonans görüntülerinden fıtığın konumu ve sinire baskı düzeyi yapay zekâ ile daha hızlı ve doğru analiz edilebiliyor.
• Boyun fıtığı ameliyatı gibi hassas bölgelerde, yapay zekâ sinir kökü yakınlıklarını ve omurilik risklerini cerrah öncesinde simüle edebiliyor.
• Omurga kırığı ameliyatı gibi travma sonrası karar süreçlerinde yapay zekâ, kırığın stabilite düzeyini ve cerrahi gerekliliğini klinik veriler ışığında değerlendirebiliyor.
• Sinir sıkışması ameliyatı öncesinde, sinyal iletim ölçümleri ve elektrofizyolojik test sonuçları yapay zekâ sistemleriyle sınıflandırılarak daha net bir cerrahi karar süreci oluşturulabiliyor.

Yapay Zekâ Karar Verebilir mi?

Bugün için yapay zekânın tek başına “ameliyat olmalısın” demesi mümkün değil. Çünkü:

• Tıbbi kararlar etik sorumluluk taşır. Hastanın genel sağlık durumu, yaşam kalitesi, psikolojik etkilenimi gibi çok boyutlu değerlendirmeler gerektirir.
• Cerrahi riskler hasta bazlıdır. Yapay zekâ ortalama değerlerle çalışır ancak her bireyin anatomisi ve iyileşme potansiyeli farklıdır.
• Hukuki ve mesleki sorumluluk insan doktorlardadır. Olası komplikasyonlarda kararın kime ait olduğu belirsizleşir.

Etik ve Yasal Sınırlar

Özellikle bel ve boyun fıtığı ameliyatları gibi yüksek riskli operasyonlarda karar süreci sadece teknik verilere değil, aynı zamanda hasta tercihi, yaşam tarzı ve komplikasyon ihtimallerine bağlıdır. Yapay zekâ burada yardımcı olur ancak nihai kararı doktor verir. Ayrıca:

• Yapay zekâ kararları şeffaf olmayabilir. “Kara kutu algoritmalar” olarak adlandırılan sistemler, nasıl karar verdiklerini net olarak açıklayamayabilir.
• Hasta onamı sürecinde, yapay zekânın kullanımının açıkça belirtilmesi ve hastaya olası sonuçların anlatılması yasal zorunluluktur.

Gelecekte Ne Olacak?

Araştırmalar, önümüzdeki 10 yıl içinde bazı temel ameliyat kararlarında yapay zekânın daha aktif rol oynayabileceğini öngörüyor. Özellikle yüksek hacimli ve standardize edilmiş işlemlerde (örneğin rutin sinir sıkışması ameliyatı) yapay zekânın daha fazla öneri sunacağı düşünülüyor. Ancak otonom cerrahiler yaygınlaşsa bile:

• Doktorlar, yapay zekânın sunduğu veriyi yorumlayan ve hastaya uygun çözümü öneren kişi olmaya devam edecek.
• Etik ve insanî değerlere dayalı karar mekanizması korunacak.

Yapay zekâ, bel fıtığı ameliyatı, boyun fıtığı ameliyatı, omurga kırığı ameliyatı ve sinir sıkışması ameliyatı gibi nörolojik cerrahilerde güçlü bir destek aracıdır. Ancak bir ameliyat kararını tek başına veremez. Bu karar, doktor-hasta iş birliğine, etik değerlere ve bireysel koşullara dayanmalıdır. Gelecekte yapay zekânın rolü artacak olsa da insan dokunuşu, cerrahide her zaman belirleyici kalacaktır.